In het jaar 2022 waren vanaf februari weer gevrijwaard van de lockdowns en beperkingen vanwege de Corona pandemie. We konden er weer volop tegenaan. Dat betekende vergaderen, lezingen en uitnodigingen bijwonen. Hiervan een verslag over het jaar 2022
Leden
Het ledenaantal is al een aantal jaren teruglopend. Maar vanaf 2021 lijkt het zich te stabiliseren. Op 1 januari 2022 waren er 1168 leden, dit aantal is in de loop van het jaar met 2 leden verminderd tot 1166 leden op 1 januari 2023.
Mutaties: 46 opzeggingen, overlijden en/of verhuisd en adres onbekend en/of niet betaald. Er waren 44 nieuwe aanmeldingen.
Bestuurszaken
Bestuur: Voorzitter Gea van Essen en bestuurslid Remko Pals waren in 2022 aftredend en herkiesbaar. Ze zijn beiden met algemene stemmen herkozen door de aanwezigen op de jaarvergadering.
Het bestuur in 2022:
Gea van Essen voorzitter 2016 – aftredend 2025
Nienke Bakker-Cruiming penningmeester 2017 – aftredend 2023
Reina Haringa-Buren secretaris 2018 – aftredend 2024
Remko Pals algemeen lid 2019 – aftredend 2025
Saskia Vis-Smit algemeen lid 2021 – aftredend 2024
Er zijn vertegenwoordigers van Schylge myn Lântse die zitting hebben in andere besturen:
Stichting Schellinger Erfdeel Cees Spanjer (opgevolgd door Frits Blees) en Gea van Essen
Stichting Húske op’e hoek Sil Roos
Redactieleden tijdschrift in 2022
Pieter van der Meer, Flip Tocila, Hille van Dieren, Geeske Roos, Marlies de Boer-Ruijg, Edward Petersen.
Ledenadministratie: Jauk Hek en Petra Rusticus
Website: Hanny Otter-Wouda.
Facebook: Marlies de Boer-Ruijg
De bestuursvergaderingen zijn regelmatig bij één van de bestuursleden thuis. We vergaderen ongeveer acht maal per jaar. Jaarlijks beleggen we ook een combinatievergadering in een informele bijeenkomst met de redactie van het tijdschrift om op de hoogte te blijven van elkaars werk. Dit jaar was dit samenkomen in de Natuurschuur van Staatsbosbeheer in Lies.
Binnen de redactie had een wissel plaatsgevonden. Hanny was eind 2021 gestopt met haar werk voor de redactie. Pieter liep al een tijdje mee en vanaf januari 2022 is hij een waardig opvolger van Hanny. Alle redactieleden werken hard om ieder kwartaal een leuk boekje uit te brengen. Na het overleg konden we, in de sfeervolle SBB-Natuurschuur aan de grote ronde tafel, met elkaar proosten op het geweldige werk dat de redactie verzet. Een groot compliment voor deze hechte groep mensen.
We krijgen ook specialistische vragen van mensen uit het gehele land. Die vragen over de cultuurhistorie zetten we door naar het Historisch Centrum ’t Behouden Huys, daar ligt de kennis m.b.t. de cultuurhistorie van het eiland. De medewerkers werken ontzettend hard om alle vragen die binnenkomen te beantwoorden.
Verder is daar hard doorgewerkt aan het Digitaliseringsprogramma, dat op 28 februari 2022 in het Bunkermuseum is geïntroduceerd. Hier waren een veertigtal vertegenwoordigers van verenigingen en stichtingen op Terschelling aanwezig.
Op de website “Erfgoed Terschelling” is nu de ruimte om informatie digitaal aan te bieden. Zo gaan wij er de komende tijd onderdeel van uitmaken door oudere uitgaven van ons boekje te digitaliseren.
We zijn blij dat Lysbeth Rijf als vrijwilliger en Saskia Vis uit het bestuur hier als eersten aan willen werken. We kunnen vast extra mensen gebruiken wanneer het echt van de grond komt.
Jaarverslag 2022
Na alle beperkingen, vertragingen en aangepaste vergaderingen als gevolg van de Corona konden we vanaf het voorjaar de draad weer oppakken.
Begin februari ontvingen we het droevige bericht dat Jan Houter van Vlieland , na zijn ziekbed was overleden. Jan heeft veel betekend voor de cultuurhistorie op de Waddeneilanden. We hebben de familie namens SML onze deelneming betuigd.
In februari gingen we verder met de voorbereiding van de voorjaarslezing van Cateleyne Deodatus en we besloten dat we de “Inloopdag van SML” in de Stilen in de maand maart dit jaar nog niet wilden organiseren. Corona was nog niet volledig weg. Mede hierdoor kozen we voor een combinatie; de lezing van Cateleyne op donderdagavond 17 maart in de kerk van Hoorn en ook voor de bewoners van de Stilen nogmaals dezelfde lezing op vrijdagmiddag 18 maart. En vooral dat laatste was een groot succes. Veel uit het hetgeen Cateleyne vertelde werd herkend en herinneringen werden opgehaald.
Het boek ‘Eiland van Hoop’ van Trusan Scherphuis- Knop werd eind december 2021 bekroond met de cultuurhistorische ‘Lutineprijs’. De uitreiking vond plaats op 25 maart 2022 in het gemeentehuis van Terschelling. Voorzitter Gea en redactielid Marlies waren uit hoofde van de Lutineprijs-jury aanwezig, helaas waren onze overige bestuursleden verhinderd. Trusan levert ook regelmatig artikelen aan voor het boekje. Vanuit de redactie waren Geeske en Hille aanwezig, zo was SML goed vertegenwoordigd op deze feestelijke dag.
Vanaf 27 maart 2022 zijn verenigingen verplicht de UBO- registratie in te voeren. Het was heel wat werk, maar alle papieren zijn correct ontvangen en ingevoerd bij de Kamer van Koophandel. Ultimate Beneficial Owners, of kort gezegd UBO’s, zijn de mensen die eigenaar zijn van, of zeggenschap hebben over, een organisatie. (Vanaf november 2022 zijn de UBO-gegevens niet meer openbaar)
Op 6 april hielden we onze jaarlijkse ledenvergadering in Midsland, in Zaal Wyb. Op de agenda stonden de jaarlijks terugkomende onderwerpen. Extra dit jaar was de aanwezigheid van een vertegenwoordiging vanuit de werkgroep van het Meslânzer woordenboek, gevormd door Piet Smit, Gettje Pals, Nel Swart en Triny Martens. Nel vertelde vanuit de werkgroep wat ze sinds 2008 allemaal
hebben gedaan om tot een zo compleet mogelijk woordenboek te komen. De verwachting is dat het boek in 2023 kan worden afgerond. Diep, heel diep respect voor deze groep mensen.
In de vergadering werd Hanny bedankt voor de jaren van inzet als hoofdredacteur van het boekje van SML.
Voorzitter Gea deelde mee dat Cees Spanjer had besloten niet langer zitting te hebben in Stichting Erfdeel. Voor hem werd namens Schylge myn Lântse een vervanger gevraagd om deze plek in te vullen. Daarop heeft Frits Blees gereageerd en hij is in oktober toegetreden tot het bestuur van Erfdeel.
Van de ledenvergadering is een apart verslag gemaakt, dit is gepubliceerd in boekje 2 van 2022.
Kort na de jaarvergadering werd eind april onze voorzitter voorgedragen en vervolgens benoemd als wethouder van de gemeente Terschelling en dat was niet te verenigen met het voorzitterschap. Dit bracht een kleine stoelendans in het bestuur op gang. Gea is algemeen bestuurslid geworden en Remko Pals werd waarnemend voorzitter tot de volgende jaarvergadering. Hij zal op de ledenvergadering van 2023 door het bestuur worden voorgedragen als nieuwe voorzitter.
Helaas lukte het niet om de cursus ‘schrijven over vroeger’ voor de redactie op Terschelling te organiseren. Om toch voldoende mensen te vinden is ervoor gekozen om deze cursus online te volgen. Ook daarvoor was een minimum aantal deelnemers nodig. Om voldoende deelnemers te krijgen hebben we ook mensen buiten de redactie gelegenheid gegeven, om met een bijdrage vanuit SML, deel te laten nemen. Heleen Rijf had zelf al plannen om een schrijfcursus te gaan volgen en ze heeft zich ook aangesloten en ook Jaap Swart heeft deelgenomen aan de schrijfcursus die vanaf 7 april zesmaal op een donderdagochtend werd gevolgd. Vanuit de redactie hebben Geeske, Marlies en Pieter deelgenomen. Petje af voor alle deelnemers. Het was een pittige cursus, waarvan we de resultaten kunnen zien in het boekje van SML. Het boekje dat vanaf de zomer 2022 wordt uitgegeven in een nieuwe Layout, prachtig. Complimenten aan de redactie en aan Vincent Zwart voor deze aanpassing.
Op 22 april waren we bij de opening van de Lutine expositie in Museum ’t Behouden Huys. In een gedeelte van het museum op de eerste verdieping dat werd gebruikt als opslagruimte, is het ruim van het in 1799 voor de kust van Terschelling gezonken ‘goudschip’ de Lutine nagebouwd.
Begin mei werd het boek van Henk Dijkstra gepresenteerd. “Terschelling, een tijdsbeeld uit het begin van de 20e eeuw” de toen 101-jarige Piet Kaspers ontving een exemplaar uit handen van Frans Schot. SML heeft financieel bijgedragen aan de totstandkoming van dit boek.
In juli kwam Frans Schot met het idee om films in “De Stilen” te laten zien. Hieruit is de werkgroep ‘Films fon Froeger’ ontstaan. Vanaf september houden Piet, Lieuwe, Martijn en Frans regelmatig filmmiddagen.
18 juli ontvingen we een subsidieaanvraag van Temmo de Hek, voor het vervaardigen van twee films in de serie “Liz me del”. We hebben hierop positief gereageerd en € 750,00 toegezegd. In de social media zagen we dat Temmo al flink bezig is met het zoeken naar verhalen.
Op 10 augustus gaf Mirthe Bleeker per mail aan dat ze werkt voor een programma over genealogie en familiegeschiedenis voor het televisieprogramma ‘Verborgen verleden’. Studio Sport presentatrice Dione de Graaff bleek een nazaat te zijn van Johannes Brandenburg die een belangrijke rol heeft gespeeld in de Bataafse Revolutie op Terschelling. Via het Behouden Huys werd informatie uitgewisseld. Dat resulteerde tot filmopnames op Terschelling. Deze documentaire is inmiddels al uitgezonden.
In augustus vroeg de groep Aaster Joonprater ondersteuning bij de voorbereidingen van het toneelstuk Yné Snee dat in maart 2023 zal worden opgevoerd in De Stoek. Toneel, gespeeld in het Aaster dialect, dat zal weer geweldig worden!
Half augustus meerde de Kamper Kogge aan in de haven van Terschelling. Op 16 augustus waren we bij de onthulling van het derde, mobiele info paneel dat de heer Cor Adema samen met kunstenaar Frans Schot heeft gemaakt. Een delegatie van de bemanning bekeek die dag de twee panelen van de hand van Adema die eerder dit jaar, in juni , op Terschelling waren geplaatst; bij de natuurschuur in Lies en aan de muur van het havengebouw van de Passantenhaven. SML heeft financieel bijgedragen aan deze twee panelen.
In augustus ontvingen we een royale gift van € 1000,00 van een oud eilander, met de omschrijving
“Gift, mag niet verloren gaan”. Waarvoor onze hartelijke dank.
19 september hebben we bijgepraat met de medewerkers van ’T Behouden Huys, waar op deze avond Henk Tameling iets vertelde over een vriendenstichting ter ondersteuning van het Westfries Museum.
Op 29 september hielden we onze ‘informele overlegavond’ met bestuur en redactie. Het is altijd goed om jaarlijks bij elkaar te komen. Het was een waardevolle avond in de natuurschuur in Lies.
We ontvingen het verdrietige bericht dat Jan van Dieren op 20 oktober, een dag voor zijn 80ste verjaardag was overleden. Jan is meer dan 40 jaar betrokken geweest bij Schylge myn Lântse. Eerst als bestuurslid, later met publicaties en zaken die hij altijd uitzocht voor de redactie. Hij heeft ontzettend veel betekend voor onze vereniging. Jan was erg betrokken bij de cultuurhistorie van Terschelling.
Ook moesten we in oktober afscheid nemen van nog een markante eilander. Peter van Riessen, hij overleed begin oktober. Hij was met zijn fotoboeken vaak aanwezig op de inloopdagen van SML.
Per post hebben we oude films (spoelen) ontvangen en enkele DVD’s met fotomateriaal uit de 60er jaren. Dit materiaal wordt beoordeeld op cultuurhistorisch belang. Is dat het geval, dan gaat het naar ’ t Behouden Huys en wordt het zo mogelijk digitaal opgeslagen
Historicus Anne Doedens kwam 8 november naar het eiland voor een lezing over het laatste boek “Zeevaarders van de Wadden” dat hij samen met wijlen Jan Houter had geschreven. In een goed gevulde ‘Kraak’ haalde hij herinneringen op aan zijn maat Jan, vertelde over Terschellinger zeevarenden in de 17e eeuw en reikte hij een eerste exemplaar van het boek uit aan Frans Schot.
Op 1 december hebben het bestuur van SML samen met een aantal medewerkers van ’t Behouden Huys, een bezoek gebracht aan Het Westfries Museum in Hoorn (NH). Museumdirecteur Ad Geerdink vertelde over de voorgenomen verbouwing van het museum en Henk Tameling heeft ons geïnformeerd over het functioneren van de stichting ‘Vrienden van het Westfries Museum’. Daarna is het museum bekeken. Het was een leuke dag waarop we veel indrukken hebben opgedaan. Later in december hebben we samen met ‘t Behouden Huys’ gebrainstormd of een ‘Vriendenstichting’ voor het museum ook een optie voor Terschelling zou kunnen zijn.
Maaike Honshorst, masterstudent Archeologie, Erfgoed en Herinnering van de Universiteit van Amsterdam, had begin 2022 een vragenlijst op het eiland rondgestuurd m.b.t. haar studie. Ze is Inmiddels afgestudeerd met haar scriptie over ‘Archeologie en Erfgoedparticipatie binnen de gemeente Terschelling’.
Het ziet ernaar uit dat de contacten met Maaike en haar universitair docent Dr. Heleen van Londen resulteren in een jaarlijks (in totaal vijf jaar) studentenproject in de maand juni/juli op Terschelling. In 2023 volgt hierover meer informatie. We denken met haar mee om deze plannen van de grond te krijgen.
Hiermee zijn we alweer aan het eind van 2022 gekomen. Je ziet dat we niet stil zitten binnen SML en we staan voor nogal wat uitdagingen de komende tijd. Te weten vernieuwing van onze website, digitaliseren van de boekjes, organiseren van lezingen en er komen vast weer voldoende onderwerpen waarbij we worden betrokken. Dit alles kan niet zonder onze vrijwilligers.
De vrijwilligers van onze vereniging zijn en blijven zeer belangrijk, want zonder actieve leden geen vereniging, activiteiten en het tijdschrift. Zo zorgen Jauk en Petra er bijvoorbeeld voor, met alle bezorgers, dat het boekje ieder kwartaal op het eiland wordt bezorgd. Aan de wal krijgen jullie het in de brievenbus.
De vrijwilligers van Schylge myn Lântse hebben aan het eind van het jaar een Kerstkaart met uitnodiging voor een filmmiddag in het West End Theater als dank voor hun inzet ontvangen. Een dankjewel voor alle inspanningen die iedereen het afgelopen jaar heeft geleverd voor de cultuurhistorische vereniging. Op naar 2023!
Jaarverslag vastgesteld op 20 april 2023
De waarnemend voorzitter Remko Pals
De secretaris Reina Haringa