Terschelling in de Beeldende Kunst
door Frans Schot. SML jaargang 38 № 4. 2017
Rob Kila
Het zal u in deze rubriek opgevallen zijn, dat veel kunstbeoefenaars die aan u voorbij voeren, voor hun beroep het ruime sop kozen. In ons museum `t Behouden Huys getuigen veel voorwerpen uit de maritieme kunst en volkskunst van dit feit. Onder andere scheepsportretten onder de naam kapiteinsportretten, scheepsmodellen, half- of kistmodellen, scheepjes in flessen, gespekte matten, voorwerpen in splitsen en knopen, Scrimshaw (het graveren in walvisbeen en ivoor). Enkele zeelui hebben hun beroep ervan gemaakt. Bijvoorbeeld de zeeloods H. A. Jaarsma is op Terschelling een bekende kunstschilder van scheepsportretten en zeegezichten.
Ook scheepswerktuigkundige in ruste Rob Kila is op Terschelling geen onbekende. Veel huiseigenaren hebben naast familieportretten een realistische pentekening van hun huis te pronk aan de muur. Er bestaan bijna geen monumentale en bijzondere gevels op Terschelling, die niet door hem getekend of op de etsplaat gegraveerd en afgedrukt zijn.
Rob Kila is in 1937 te Amsterdam geboren en stamt uit een veelzijdige kunstzinnige familie. Kunstschilder Eduard Wingen gaf hem extra tekenlessen op de middelbare school. In 1954 heeft hij in Den Haag zijn eerste expositie gehouden.
Op de kunstacademie hield hij het maar een blauwe maandag vol. In 1955 neemt Rob de veerboot naar Terschelling en begint zijn studie aan de zeevaartschool Willem Barentsz. Bekende studiegenoten waren de latere directeur van het instituut Maarten Harms, Joop Kooyman, George Visser, Rink Zorgdrager, Bauke Weewer, Ben Oosterbaan en Sjoerd de Haan.
Tijdens het stappen in de Oosterburen werd Rob verliefd op Vrouwtje, één van de dochters van uitbater van pension Stada en cafetaria `t Spyntje. De beantwoorde liefde resulteerde in een verloving in 1957 en een door burgemeester Okkinga voltrokken huwelijk twee jaar later. Haar naam werd Vrouwtje Kila-Stada. In 1960 heeft hij samen met haar een seizoen in het Spyntje gewerkt. In de vrije tijd maakte hij ritten over het strand op een Horex Regina woestijnmotor, die hij kocht bij de rijwielhandel van Jetze Zorgdrager, waar nu eethuis Hans en Grietje gevestigd is. Het proefrijbewijs haalde hij met een rondje over het eiland op deze motor onder toeziend oog van politiecommandant Oving.
Later zijn Rob en Vrouwtje in Vlaardingen neergestreken en hebben er twee kinderen gekregen en drie kleinkinderen. Hij werkte als scheepstechnicus, eerst in de bagger en later in de offshore. Rob werkte een tijdje in Engeland, waar hij ook nog tijd kon vinden om aldaar zijn kunstwerken te exposeren. Zijn offshore-ervaring bracht hem nog voor anderhalf jaar in de Canadese olie. Terug uit het buitenland gaat Rob voor halve dagen werken.
De rest van de tijd brengt hij zo veel mogelijk door in zijn tot atelier ingerichte tuinhuisje. Zijn etsen, pentekeningen en aquarellen verraden het perfectionisme van Rob. Zelfs passe-partout en inlijstwerk moeten perfect zijn om een volwaardig kunstwerk af te leveren. Hij houdt zich daarom bij de techniek, die hij het best beheerst, realistische fijne pentekeningen. In deze tekeningen en etsen is duidelijk de invloed van de bekende kunstenaar Escher, waar hij contacten mee onderhield, te herkennen.
Op Terschelling wordt zijn werk pas echt bekend als Rob gevraagd wordt door de toenmalige voorzitter Nine Smit van CHV Schylge Myn Lântse om op de kersttentoonstelling in de Mavo te exposeren. Dat was een aardig succes en van toen af heeft Rob veel bijna superrealistische pentekeningen en aquarellen van fraaie eilander boerderijen, gebouwen en schepen gemaakt. In die periode begint hij ook met etsen. Hij heeft ruim 150 etsplaten gemaakt. Zijn kunstkramen op de braderieën en tijdens het Oerol festival en de beestemerk in Midsland trokken veel belangstelling. Vanaf 1991 was Rob elke zondag met zijn kunstwerken te vinden op de kunstmarkt op het Thorbeckeplein in Amsterdam. Op een gegeven moment werd hem dat echter te veel. Joop van Urk richtte in de filmzaal van het cranberry bedrijf een expositieruimte in. Het werk van Rob en andere kunstenaars mocht er vrijblijvend en zonder commissie opgehangen worden.
Ook in ons museum is het etswerk met veel succes een tijd te koop aangeboden geweest. Veel exemplaren van de grote ets van de Wierschuur verlieten onder de arm van een trotse eigenaar het museum. Naast beeldende kunst maakt Rob ook veel grafisch werk in opdracht zoals vignet ontwerpen en schitterende illustraties in kleur ten behoeve van bouw en architectuur. Ten tijde van de spectaculaire optredens van Hessel van der Kooy in Ahoy ontwierp Rob een serie T-shirts in opdracht van Hessel. In 1979 maakte hij een serie van acht kleurenlitho’s in opdracht van de Maritieme Stichting te Haarlem van het Friese evenement Skûtsjesilen.
Bovenal is zijn verbondenheid met Terschelling duidelijk in zijn werk terug te vinden.
Exposities
- Den Haag, Schiedam, Rotterdam, Whitby (Engeland).
- Raadhuis Zwijndrecht, 1983.
- Cultuur Centrum Hollandia, Vlaardingen, 1982 / 1983 / 1984 en 1989.
- Galerie Stadsgehoorzaal Vlaardingen, 1986.
- Galerie Artoteek, Vlaardingen.
- Op Terschelling: Windows Collectief (later Chinees restaurant) op West. in 1991.
- Vele jaren kersttentoonstelling S.m.l. in de Mavo.
- Museum `t Behouden Huys en heden ten dage nog in verkoop.
- exposities in Hotel Nap en bij Cranberrybedrijf Van Urk.
Informatie
- Archief Rob Kila.
- Archief museum `t Behouden Huys.