Deel 1. De bewoners aan de Noordzijde

Door Teunis W. Dekker. Uit SML jaargang 32, № 2 2011.

Naast de bewoners van Midsland heeft wijlen dhr. Teunis W. Dekker ook de huizen met hun bewoners van Landerum geïnventariseerd Heel uitgebreid zelfs, want zijn beschrijving begint al in 1566 toen er in Landerum dertig huizen stonden. Om zo ver in de tijd terug te gaan lijkt ons niet noodzakelijk want het levert een groot aantal namen op die voor onze generatie niet zo van belang zijn. Mocht u wel interesse hebben dan kunt u altijd terecht in de bibliotheek van onze vereniging. Wij beperken ons hier tot de bewoners vanaf 1890 tot 1920.
Het cursief gedrukte is aanvulling door de redactie.

Overzicht van de bewoners van Landerum in de jaren 1920/1930 en de voorgaande bewoners van ca. 1890-1920. De nummers zijn volgnummers, dus geen huisnummers!

№ 1. ~ Landerum 7

Huis gebouwd in de jaren 1906/1907. Bewoners Tys Willem Smit, geb. 1874, landbouwer; geh. in 1906 met Martje Smit, geb. 1875 overl. in Huize Avondrood.

Martje was dv Jort Gossen Smit 1851/1918 en Neeke Roos, geb. 1852.

Tys was zn van Willem Jorts Smit 1836/1906 en Geertje T. Pals 1844/1923.

Deze laatsten, Willem Smit en zijn vrouw Geertje T. Pals, woonden bij Tijs en Martje in, omdat hun woning aan de zuidzijde van de weg (op schets gemerkt A) in augustus 1906 was afgebrand. Willem Jorts was koopvaardijkapitein.

Kinderen van Tijs en Martje: Geertje, geb. 1906 en later geh. met Cornelis Spanjer, landb. te Lies en Jort, geb. 1911 en geh. met Maria van Zwol.

Landerum 7: appartementenboerderij De Pôle; bewoond geweest door Roelof en Klazien Drost-Zorgdrager, momenteel door Johan en Grietje Drost- Andela.

Martje en Tijs op de stoepbank voor hun huis. In de deuropening dochter Geertje (de moeder van Wim Spanjer en Mien Bloem-Spanjer) en in het matrozenpak zoon Jort. (Collectie Wim Spanjer)

№ 2. ~ Landerum 9

Bewoners voor 1900:

Tys Douwes Pals, landbouwer, 1818/1890

1ste huw. met Trijntje Rijnders Buren, 5-6-1823/1-5-1856

2de huw. met Marij Kooijman in 1862, overl. 1864.

Reinder Tys Pals, landbouwer 22-7-1854/4-7-1925 geh. met Reinsje I. Pals 21-4-1860/26-6-1934. Reinsje overleed in Huize Blanda.

In de jaren twintig werd een nieuw voorhuis gebouwd en bewoond door:

Dirk R. Pals, landbouwer, geb. 22-7-1882 geh. met Grietje Gauwes Spanjer, geb. 18-9-1892. Kinderen: Trijntje, geh. met Aldert Bloem en Janna, geh. met Iemke Kuijper.

Landerum 9: Na het overlijden van Dirk en Griet bewoond door Piet Jan en Heleen Terpstra, momenteel door Gerrit en Geertje Lok-Terpstra, die er hun boerderij en paardenverhuur hebben.

№ 3. ~ Landerum 11

De op de schets aangeduide woning is ter plekke gesloopt.

B: bewoond geweest door Ruurd Kunnes Swart 1829/1905, geh. met Trijntje Smit 1831/1914. Hun zoon Koenraad (Kunne) geb. in 1861 was niet goed (verstandelijk beperkt, red.) en werd in een verpleeghuis in Geel, België, geplaatst waar hij is overleden.

Op deze plaats is in 1929 Huize Blanda gebouwd door Rijnder R. Pals, zeeman, later werkzaam in het Carlton Hotel in Amsterdam. Tot 1934 bewoond door Reinsje I. Pals, daarna perioden verhuurd geweest.

Rijnder R. Pals, 23-8-1891/23-11-1959, trouwde (2de huw.) op 9-9-1938 met Jannetje Flitz. Zij zijn tot ca. 1960 de bewoners van Huize Blanda.

Landerum 11: Rijnder en Janna Pals waren in de winter werkzaam in Amsterdam en verbleven ’s zomers op Terschelling. In de wintertijd werd Huize Blanda verhuurd.

In de oorlog woonden hier o.a. Teunis en Willy Dekker en Aaltje van Rees-de Boer. Hiervoor had Tietje Kootstra-Eijs er een kapperszaak.

Na het overlijden van Rijnder Pals is Huize Blanda verkocht aan K.E. Kuiper. De huidige bewoner is Jaap Das. De naam van het pension dat zijn vrouw Nettie Das-Kuijper exploiteerde veranderde in De Rollekeijn.

Huize Blanda, gebouwd in 1929 zoals de 1ste steen, die nog steeds in het portiek zit, getuigt (collectie Het Behouden Huys)

№ 4. ~ Landerum 13

Woning gebouwd in 1900.

Bewoners: Jort Eijs, zeeman/visserman/bakker/zeeman, geb. 4-1-1864 overl. 12-12-1917 te Norfolk, USA. Geh. met Elisabeth Sipkes Cupido 4-3-1871/28-5-1934.

In de achterkamer van deze woning was de bakkerij, die echter een kort bestaan had vanwege het feit dat er geen voldoende omzet was. De woning was in 1900 gebouwd door Sipke Cupido en Jauk Haan.

‘Jort en Bet’ hadden, voordat zij zich in Landerum vestigden, ook op Kinnum en Striep gewoond. Als visserman voer hij in de jaren 1895/1912 op de loggers. Hun kinderen:

Neeltje 1891/ Maria 1893/ Dirk 1894/ Aaltje 1896/ Anna 1899/ Sipke 1901/ Tietje 1902/ Jort 1904/ Pieter 1906/ Elisabeth 1909-1910/ en Bertus 1911.

Landerum 13: Later bewoond door Jort en Vrouwtje Eijs-Smit en Gossen en Maartje Smit-Smit. In 1960 gekocht door Arie en Alie Buren-Stada die er in september kwamen te wonen. Het huis kreeg de naam De Kaninefaat.

№ 5. ~ Landerum 15

Voor 1900 woonden hier Klaas Davids Smit, zeeman/bakker geb. 1853 overl. 1900, geh. met Anne Eijs, 1851/1902. Zij hadden ook een winkel in kruidenierswaren etc.

Hun kinderen: Trijntje 1881/ Neeke 1882/ Anna 1883/ Dirk 1888/ David 1889 en Jort 1893 (overl.: Trijntje 1908, Neeke 1902 en Anna 1911). Ook in deze woning dus een bakkerij.

David Smit 1889 geh. met Maria Lieuwen, 1890. David was zeeman en later landbouwer. Hij voer in de jaren 1903-1911 op de loggers. Hun kinderen:

Klaas 1910, omgekomen bij motorongeval in Oosterend, Jan 1911/Dirk 1915/ Trijntje 1917/ David 1920/ Daniël 1925 en Anno 1929. Deze woning is oost-west gebouwd.

Landerum 15: Na het overlijden van David en Maam gingen Daan en Gretha Smit-Smit hier wonen. Nu bewoond door Frans Willem en Marlies Smit-Mast.

Landerum 15 met ervoor Aal Smit-Zorgdrager en Jaap Swart. (collectie Triny Martens)

№ 6. ~ Landerum 17

Gebouwd in 1885. Bewoners:

Albert Andries Kooijman 14-12-1856/10-8-1901 geh. 23-2-1882 met Jantje Iemkes Bakker 6-11-1858/16-3-1937.

Albert Kooijman was zeeman maar door zwakke gezondheid gedwongen aan de wal te blijven.

Landerum 17: Albert en Jantje waren de grootouders van o.a. Janny Bruijns-Swart die ons zo vaak verraste met prachtige verhalen over Landerum. Zij woonde in de jaren twintig in Jibak met haar ouders Dirk en Trijn Swart-Kooijman en zus Emmy.

In de oorlog woonde hier Co Reedeker-van der Moolen met haar zoon Frits.

Daarna kwamen Jaap en Jans Bonne-Pals er te wonen. Na het overlijden van Jans is het huis verkocht aan Riet Mellink, Ada Plink en Gea van Essen. Ada en Gea wonen er nu nog.

№ 7/9. ~ Landerum 19-21

* Nieuwbouw na WOII valt buiten dit overzicht

C: Dit was een dubbele woning, eigenlijk twee tegen elkaar gebouwd. Ze stonden langs de weg a.h.w. oost-west. In het westelijke gedeelte woonden Jacob Bos 1857/1917. Hij was zeeman/landbouwer en 1ste huw. met Elizabeth Groendijk, 1858/1885; 2de huw. met Bartje Boer 1850/1903; 3de huw. in 1907 met Barber Haan, geb. 1867. Uit dit laatste huw.:

Reltje, geb. 1908 vertr. in 1926 naar Amsterdam, Tjeerd, geb. 1910 vertr. in 1930 naar Ter Aar, beiden werkzaam in de horeca.

In het oostelijk gedeelte Willem Bos, wegwerker bij de gemeente 17-9-1868/11-10-1939; geh. op 6-9-1889 met Jantje Cupido, 18-3-1870/13-1-1944. Hun dochter Iemkjen geb. 1889 trouwde in 1915 met Ariën de Boer, geb. 1887 (gezagv.). Zij bouwden huis nr. 8, nu Landerum 21

Landerum 19-21: Het oostelijke deel van deze boerderij werd eerst gesloopt en hiervoor in de plaats werd in de jaren dertig een nieuwe woning gebouwd, nu Landerum 21.

Na het overlijden van Ariën en Ieme de Boer-Bos woonden hier Cornelia, Gossen en Gerrit Bos en later Willem en Reina de Boer-Buren. Momenteel is het in het bezit van Jan Sytsma en Eline Witte.

Landerum 19: Daan en Gretha Smit hebben na het overlijden van Barber Bos-Haan enkele jaren in het westelijke huis gewoond, daarna is ook dat gesloopt. Omstreeks 1960 bouwden Daan en Neeltje Bonne-Pals hier een nieuw huis. Na het overlijden van Nel in april 2000 is het verkocht aan Paul en Leonie Vos die de woning sloopten en er een woonboerderij in Terschellinger stijl lieten bouwen. Momenteel staat dit pand te koop.

Hoewel deze foto al eerder in S.m.l. stond mag hij bij dit artikel van Landerum toch niet ontbreken. Deze uniek gebouwde boerderij werd aan de westzijde bewoond door Barber Bos-Haan en aan de oostkant door Willem en Jantje Bos-Cupido. (Collectie Behouden Huys)

Landerum 21b is een nieuwbouwwoning waar Albert en Marie Buren-Smit in 1959 hun intrek namen.

№ 10. ~ Landerum 23

Betreft een oude boerenwoning; in 1913 werd een nieuw voorhuis gebouwd.

Hier woonden Gerrit Ruijg, geb. 10-10-1842, zeeman overl. te Sydney (?). Gerrit was geh. op 29-7-1869 met Vrouwtje Cornelis Cupido geb. 26-10-1848 overl. te Wieringerwaard.

Landerum 23, ca 1968, voor de sloop in 2010. Achter het paard Gossen Bos en achter de ploeg Jan (de Post) Zorgdrager. Collectie Henk H. Dijkstra.

Frans Buren geb. 21-11-1878 overl. 6-3-1956; zn. van Jan R. Buren en Rinkje de Boer; geh. 23-11-1905 met Vrouwtje Cornelis Doeksen geb. 20-7-1878 overl. 13-8-1959.

Hun kinderen: Jan 1906/ Cornelis 1907/ Risina 1911/ Gerrit 1913/ Christina 1915/ Aaltje 1917. Eerder hadden zij in Baaiduinen en Texel gewoond.

Landerum 23: Na het overlijden van haar ouders bleef Aaltje, ongehuwd, hier wonen. Het bleef een familiehuis want in het achtergedeelte woonden later Jan en Ninie Zorgdrager-Schroor, Hillebrand en Tiny van Dijk-Zorgdrager, Bertus en Christien Zorgdrager-Buren en Rinus en Martha Hogerheijde-Zorgdrager. Het huis is in 2010 gesloopt en de nieuwe woonboerderij is oost-west gebouwd. In het westgedeelte woont nu Martha Hogerheijde-Zorgdrager en in het voorhuis wonen Petra Hogerheijde en Bas Postma.

wordt vervolgd….


Hieronder DEEL 2. uit deze serie.

Vanaf de Oosterleenweg tot aan het Landerumer Burenpad

Kaartje met nummers.

Door Teunis W. Dekker. Uit SML jaargang 32, № 3 2011.

Nadat we in het vorige nummer de bewoners aan de noordzijde van Landerum hebben beschreven, komt nu een deel van de zuidkant aan de beurt. We houden de volgorde aan van Teunis Dekker, die van oost naar west verder gaat. Deze aflevering gaat vanaf, zoals die tegenwoordig heet, de Oosterleenweg tot aan het Landerumer Burenpad.

Zie voor de nummers het schetsje in de vorige S.m.l. blz. 73. De foto’s komen uit het archief van het Behouden Huys (en zijn hier en daar aangevuld met foto’s uit de Facebook-groep Terschelling in vroeger tijden).

№ 11. ~ Landerum 40

Gebouwd ca. 1895. De eerste bewoners en eigenaars waren Douwe Wietses Pals 1850/1908, geh. met Mary (Maam) Stada 1842/1921. Hun kinderen: Wietse, geb.1871, Jelle, geb. 1874 en Neeke, geb. 1878.

Dan is deze woning eigendom en bewoond door Jacob Cornelis Smit, stuurman geb. 1895 en overl. in Ned. Oost Indië, geh. in 1921 met Jacoba van der Moolen, geb. 1897 te Hoorn en overl. te Alkmaar (haar 2de huwelijk met Frederik Reedeker).

Daarna wordt het huis bewoond (verhuur) aan de broer van Jacoba van der Moolen (we zijn dan na 1930) nl. Douwe van der Moolen (zeeman, later gezagvoerder) geb. 1904 en in 1931 geh. met Trijntje Swart, geb. 1904.

Landerum 40 heeft na de oorlog een verscheidenheid aan huurders gehad, o.a.. Jacob en Anna van der Moolen-de Zeeuw, Jan en Jans Bloem-de Zeeuw, Daan en Gretha Smit-Smit en Sil en Japke Smit-Mier. In 1966 gekocht door Gerard en Triny Martens-Smit die er nog steeds wonen.

Landerum 40 omstreeks 1923. In de deuropening Jaap Smit en zijn vrouw Co van der Moolen.

№ 12. ~ Landerum 42

Vermoedelijke eerste bewoners Tjaard Cornelis Boer 29-2-1822/25-10-1892, geh. 30-12-1847 met Maria Corn. Schaap, 3-3-1824/4-6-1902. Tjaard was landbouwer en kooiker. Zijn huis had Landerum nummer 1.

Dan zijn zoon: Cornelis Tjaards Boer, 30-10-1863/overl. 23-7-1954; hij was geh. op 18-12-1884 met Trijntje Kuijper. geb. 19-8-1861 en overl. 5-4-1936. Ook Cornelis Tjaards was landbouwer en kooiker. Hun kinderen:

Maria, geb. 1885/Trijntje, geb. 1889/Aaltje, geb. 1894/ Elisabeth, geb. 1899/Cornelis, geb. 1899.

Zichten van rogge op het land met op de achtergrond Landerum 42. Een foto gemaakt door Van Agtmaal van omstreeks 1943 met Piet Swart links en Rijn en Kees Buren. (collectie SML)
Sloop van de boerderij van Ke-Tsjaardsen in 1961. Collectie Henk H. Dijkstra.

Landerum 42. Deze in 1858 gebouwde boerderij heeft de tand des tijds niet kunnen weerstaan. Na jaren van leegstand werd de woning onbewoonbaar verklaard en viel deze markante Terschellinger boerderij helaas in 1961 ten offer aan de slopershamer. Cor Buren, kleinzoon van Ke-Tsjaardsen bouwde er een ‘moderne’ woning en woonde er samen met zijn vrouw Janke enige tijd. Daarna werd het huis verkocht aan Karel en Janna Lieman-Wulp. Nog vele verbouwingen volgden.

Hans en Martha van ’t Leven-Lieman namen de woning in 1973 over en wonen er nog steeds. Van 1984 t/m juni 2002 was hier Wasserette Van ’t Leven gevestigd.

№ 13. ~ Landerum 38

Deze woning is gebouwd in de jaren 1893/94 door Wietse Douwes Pals, landbouwer 14-9-1871/1961; hij was geh. 30-3-1893 met Trijntje Ariëns de Boer, 5-6-1871/1961. Hun kinderen:

Douwe, geb. 1893/Maria, geb. 1897/Ariën, geb. 1904/Neeltje 1901-1902/ Neeltje 1912-1913.

Landerum 38 is na het overlijden van Wietse en Trijn enige tijd in bezit geweest van Pieter Terpstra, daarna verkocht aan Hille en Alie Zorgdrager-van Slooten. Toen zij naar Midsland verhuisden werd de woning eigendom van twee broers van Alie: Marten en Henk van Slooten die het huis in twee gedeelten bewoonden.

Later werden Louk en Els Maria Korswagen de nieuwe eigenaars en nu wonen Jan en Ans van Bilsen er al heel wat jaren.

Wietse en Trijn met zoon Arie op de stoepbank voor hun boerderij.

№ 14. ~ Landerum 36

Oorspronkelijk een boerderijtje. Later iets verbouwd. Soms een kamer verhuurd, o.a. aan een onderwijzer. Dan is hier een winkeltje met Ieme Groendijk-Bos, 1843/1913, als winkelierster. Wordt dan bewoond door Jan Jorts Smit, geb. 1872 en in 1898 geh. met Neeltje (Neeke) Bos, geb. 1875.

Daarna Jan Haan, zeeman, geb. 6-9-1891 overl. op zee; geh. 25-1-1917 met Sieke Bloem, geb. 3-2-1894 overl. 12-3-1970. Hun kinderen: Bartha 27-9-1917/Trijntje 18-4-1919/ Jannie 9-7-1920.

Landerum 36: Sieke Haan-Bloem had om in haar onderhoud te voorzien een manufacturenwinkeltje, rechts naast de voordeur met in de westgevel een etalage. Het achtergedeelte werd vaak verhuurd. Na haar overlijden is het huis o.a. bewoond geweest door Rienk en Nelly Zorgdrager en Oene en Majon de Jong. In 2007 verkocht aan huisarts Menno Swier en Irma Polet.

Op deze foto is duidelijk te zien dat het huis in twee gedeelten bewoond kon worden. Hier de achterkant, zuidkant dus, met op de voorgrond Trijn van Wietse Pals, de grootmoeder van Douwe de Groot.

№ 15. ~ Landerum 34

Boerderij, bewoond door Cornelis Bos, landbouwer, geb. 1855 en geh. met Baukje Smit, geb. 1864. Hun kinderen:

Trijntje, geb. 1894 en geh. m. Sipke Bakker/ Gossen, geb. 1895 voer op de loggers als matroos/visserman, was later landbouwer ongeh./ Andries, geb. 1897, landbouwer, geh, met Maria de Boer, geb. 1901 (zie nr. 19)/ Willemien, geb. 1899, geh. met Reinder Buren, landbouwer te Formerum/ Gerrit, geb. 1901, ongeh. matroos/landbouwer en Cornelia, geb. 1903, ongeh.

Landerum 34: nadat Gossen, Gerrit en Cornelia hun intrek namen aan de overkant (zie nr. 7/9 van het vorige nummer), zetten Willem en Reina de Boer-Bakker de boerderij voort. Zij verkochten het pand aan Bernard Haantjes, die het verhuurde aan Bert en Angelique Brethouwer. In 1991 werd de boerderij eigendom van Donald Wijnalda en Jetske Politiek.

№ 16. ~ Landerum 30-32

Dit huis heeft van oorsprong een vreemde bouw, stond langs de weg, oost/west gebouwd met vier grote ramen, de deur in het midden. Aflopende topgevels voor en achter. De gevel was naar het westen.

Bewoners: Sipke Bakker, geb. 1888, haringvisser in de jaren 1902-1916, later landbouwer te Formerum, geh. in 1919 met Trijntje Bos, geb. 1894 (zie nr. 15). Hun kinderen:

Reina, geb. 1920/ Baukje, geb. 1922/ Reltje geb.1923/ Cornelis, geb. 1923.

Dan wordt het huis verbouwd (boerderij).

Douwe Tys Pals, geb. 1850, landbouwer geh. met Neeke Iemkes Pals. Hun kinderen:

Geertje, geb. 1882 geh. met Willem Ruig, naar USA/ Grietje, geb. 1884-1962 geh. 1908 met Cornelis A. Schaap/ Tys Douwes Pals, 1887 geh. met Henriëtte van der Ley, naar USA/ Dirk, geb. 1889 geh. 1937 met Maria van Loon; hij was stuurman en is in Amerika overleden/ Reinder, geb. 1893 overl?/ Iemke, geb. 1895, naar USA/ Dirkje, geb. 1897, geh. met Rolph Wezema, naar USA.

Volgt aankoop en verbouw door Ane Jacobs Haan, geb. 11-5-1897, zeeman, vrachtrijder, kolenhandel (en dorpskapper, red.), geh. 19-11-1925 met Antje de Vries, geb. 11-1-1902 op Ameland. Hun kinderen:

Bartha, geb. 29-10-1926, geh. met H. Pool/ Frieda, geb. 27-9-1929 en overl. na verkeersongeval op 18-9-1932/ Frieda, geb. 16-7-1933 geh. met H. Dijker.

We hebben de volgorde van bewoning aangehouden zoals Teunis Dekker het opgeschreven heeft. Echter, omdat Douwe Tys Pals geboren is in 1850 en overleden in 1906 lijkt het ons waarschijnlijker dat hij de eerste bewoner was en Sipke Bakker de tweede.

Dit pand heeft twee huisnummers. Landerum 30/32 werd gekocht door de ouders van Roel en Grietus Trip, die het later verkochten aan Cees en Aukje van Doesburg. Zij exploiteerden het oostelijk gedeelte als Kampeerhuis Heit. Toen Cees en Aukje naar Hoorn verhuisden werd woongedeelte en kampeerhuis eigendom van Donald Wijnalda en nr. 30 wordt nu bewoond door Co Wijnalda-Lenos.

Landerum 28a: betreft een nieuwe woning gebouwd in 1995 door Barbara en Henk van der Schaft. Hierna heeft Jort Bonne er korte tijd gewoond en Jaap en Antoinette Velds zijn de huidige bewoners.

№ 17. ~ Landerum 28

Gebouwd omstreeks 1873. Jort Siltjes Kooijman, zeeman, geb. 27-8-1839/19-10-1896 te Kopenhagen geh. 6-2-1868 met Maamke Roos, geb. 9-7-1843; zijn 2de huwelijk met Tietje Cupido op 13-5-1884.

Uit 1ste huw. Reinsje Jorts, geb. 1868 geh. met Cornelis G. Spanjer/ Jan Jorts, als kind overl./ Jan Jorts, zeeman, geb. 1872 geh. met Neeke Roos/ Jacoba Jorts, geb. 1879 geh. met Hendrik Muijskens/ Neeke Jorts, geb. 1876 geh. met Cornelis Corn. Kooijman.

Uit 2de huwelijk: Maamke Jorts, geb. 1885 geh. met Jan C. Bakker (speelman). Dan Tjaard Ruijg, zeeman/arbeider, 1875-1954 geh. in 1905 met Neeke Siebes Boot, geb. 24-4-1878.

Gerrit Sipkes Cupido, landbouwer/haringvisser, geb. 23-6-1884 en overl. 9-10-1945, was geh. 25-2-1909 met Trijntje Pals, geb. 11-9-1884 overl. 2-11-1953. Hun kinderen:

Sipke, geb. 10-12-1909/ Dirk, geb. 16-1-1912/ Johan, geb. 17-8-1914/ Jansje, geb. 30-12-1919 (vertr. naar Canada)/ Tijs, geb. 1917 overl. 1918/ Neeltje, geb. 30-4-1924.

Landerum 28: in dit huis woonden jarenlang Sip en Trijn Cupido-Zorgdrager met hun gezin. Na het overlijden van Trijn werd het pand verkocht aan Willem van Leeuwen en Sietske Bosch, die het in verschillende gedeelten verhuurden.

In 2007 werden Martin Vallinga en Claudia de Jong de nieuwe eigenaars.

Gerrit en Trijn Cupido-Pals in de deuropening van hun woning, Landerum 28.

№ 18. ~ Landerum 26

Was een boerderij, waarschijnlijk gebouwd voor 1800 en na 1800 bewoond en eigendom van Jan Anes Kuijper, bakker, 1833/1910 geh. met Trijntje Iemkes Bakker 1835/1900. Ze verhuurden een klein kamertje aan de kleermakersfamilie Rein Ferwerda, geb. 1861 te Sint Anna Parochie met Maaike Bijlem, eveneens geboren in Friesland, in 1876. Dit gezin had vier kinderen: Reintje/Rudolf/Albert en Antje. Zij hadden eerder gehuurd in nr. 27 (F. van Rees).

Dan wordt dit huis, het is inmiddels een bouwval, gekocht door Tijs Dirks Pals, timmerman, geb. 8-10-1882 en overl. 29-4-1973. Was geh. op 25-2-1909 met Maria Kooijman, 27-2-1886 overl. 23-7-1970. Zij verbouwden in 1909.

Landerum 26: voordat ze een huis aan de overkant bouwden (zie nr. 7/9) woonden Daan en Neeltje Bonne-Pals op de bovenverdieping. Na het overlijden van Tijs en Maam kochten Minne van der Kooij en Sietske Bosch het pand. Nu is daar de biologische tuinderij De Steedacker gevestigd en wordt het huis bewoond door Willem van Leeuwen en Sietske Bosch.

De woning van Tijs en Maam Pals-Kooijman. Tijs was timmerman en Maam hield in de zomer pensiongasten. Verder hadden ze er nog een boerenbedrijfje bij.

№ 19. ~ Landerum 24

Boerderij gebouwd in de jaren 1922-1924. Hier stond voordien geen huis. Eigenaar/bewoner Andries Cornelis Bos, geb. 1897 (zie nr. 15) geh. in 1922 met Maria de Boer, geb. 1901. Kinderen: Cornelis, geb. in 1923 (Cor Bos van ’t Syltsje, red.).

Landerum 24 is vanaf 1967 bewoond geweest door Teun en Jannie van Rees-Bakker.
Wegens uitbreiding werd het bedrijf verplaatst naar het perceel achter (nu) nr. 20.
De boerderij werd aangekocht door Johan van Weeren en in het schuurgedeelte kwamen zes appartementen. Het voorhuis werd door verschillende bewoners gehuurd en vele jaren woonde hier Etty Mier-de Graaf; momenteel wonen Jan Willem en Maaike Adams er met hun gezin. De meeste appartementen worden permanent bewoond, o.a. door Frans Hek, Jacoba Woudwijk en Sandra v.d. Driest en partner.

№ 21. ~ Landerum 22

Boerderij bewoond door Jort Smit, landbouwer, geb. 1864 overl. 1898. Was in 1894 geh. met Trijntje Buren, 6-8-1871 overl. 2-8-1948. Haar 2de huw. in 1900 met Wijbrand J. Swart geb. 4-3-1868 op zee gebleven 27-6-1903 (deze Wijbrand Jans Swart was eerder geh. geweest met Wietske de Boer, 4-12-1871/19-2-1899).

Uit 1ste huw. Trijntje Buren/Jort Smit: Reinsje 1895-1895/ Jan 1896-1896/ Rijn, geb. 1896, geh. met Aaltje Zorgdrager.

Uit het 2de huw. van Trijntje Buren en Wijbrand J. Swart: Gettje geb. 1901/ Wiesje, geb. 1903.

Daarna bewoond door Rijn Smit, landbouwer geb. 1896 en geh. 19-1-1928 met Aaltje Zorgdrager. Kinderen: Jort 1928-1928/ Triny, later geh. met G.L.A. Martens.

Inwonend waren Trijntje Swart-Buren, Wies Swart en Jacob Swart.

Landerum 22 wordt bewoond door Jaap Swart; de boerderij is bekend door de vele rommelmarkten die er ’s zomers worden gehouden ten bate van de kerk van Midsland.

Op de foto Jaap van Wies hangend over de millemdeur te Landerum 22. De vrouw in klederdracht is de moeder van Dokkie Swart, welke deze foto plaatste op de Facebook pagina Terschelling in vroeger tijden.

№ 22. ~ Landerum 20

Gebouwd door Jan Ariëns de Boer geb. 24-6-1873, landbouwer geh. 23-12-1897 met Antje Buren, 4-12-1875/10-2-1953. Hun kinderen:

Maria, geh. met A.C. Bos/ Aaltje, geh. met T. van Rees.

Landerum 20: Teunis en Aal van Rees-de Boer woonden in bij hun (schoon)vader, die de hoge leeftijd van 96 jaar bereikte. Later werden er in de boerderij appartementen gebouwd en woonden Erik en Anita van Rees in het achtergedeelte. Momenteel wonen hier Nynke en Richard Wassing.

Landerum 20a:

Hier bouwden Teun en Jannie van Rees-Bakker in 1978 een nieuwe ligboxenstal met woning. Na het tragische bedrijfsongeval waarbij Teun in 1992 om het leven kwam, werd zoon Erik de nieuwe boer op het bedrijf. Sinds 2005 woont hij hier samen met zijn vrouw Anita en gezin.


Hieronder DEEL 3. uit deze serie.

Vanaf het Landerumer Burenpad richting Midsland

Door Teunis W. Dekker. Uit SML jaargang 32, № 4 2011.

№ 23. ~ Landerum 18

Boerderij vermoedelijk van voor 1800.

Andries Cornelis Bos, landbouwer/kooiker 1830/1915, geh. met Trijntje Kuijper, 1831/1915. Hun kinderen:

Cornelis 1855/Maamke 1862 geh. met L. Lieuwen/ Jan 1865/1892/ Iemkje 1870/1872/Ane 1874/1913 (was invalide)/ Rijn 1876/1949.

Bewoond door Rijn Bos, ongeh. landbouwer, geb. 1876.

Landerum 18: Na Rijn Bos waren de nieuwe bewoners Cees en Nel Buren-Bakker die later naar de molenhoek in Formerum verhuisden.

Na de brand op de Westerkeyn in 1954 kwamen Jan en Martha Smit-de Graaf er wonen. Zij verruilden de boerderij in de jaren zeventig met Corrèl en Annie de Boer die in 1980 een grondige verbouwing doorvoerden. Tot februari 2009 bleven zij er wonen en verkochten toen de appartementenboerderij aan Jaap en Elske Buren. Lang hebben die er niet gewoond want in december van hetzelfde jaar verhuisden zij naar Noardburgum.

Het pand is daarna aangekocht door Willem Mier die de appartementen heeft verbouwd voor zijn werknemers en net als in het begin woont er nu weer een ‘Bos’ in het voorhuis, nl. bakker Gert Bos met zijn vrouw Wilma en hun zoon Rick.

Rijn Bos (met een prachtig verstelde kiel aan) aan het aardappelen opgraven. Wie kent de aardappelzoekers op de achtergrond? (fotocollectie Behouden Huys)

№ 24. ~ Landerum 16

Cees Rijkeboer en Nienke met drie van hun vier kinderen, waarschijnlijk omstreeks 1907 want de jongste zoon Bernardus was nog niet geboren (collectie Beh. Huys).

Was een boerderij, stond oost/west, schuur aan de weg. De raampjes in deze schuur waren de etalages van de kruideniers/snoepwinkel, bewoond door Bernardus Johannes de Grand, geb. 1844 van beroep schippersknecht/winkelier. Deze Bernardus was zoon van Johannes Bernardus 1815/1888 geh. 20-2-1840 met Grietje Cornelis Rijkeboer 1818/1869. Bernardus was gehuwd met Vrouwtje Roos, 1851/1926. Hun kinderen:

Klaas 1874/Johannes 1877/Trijntje 1879/Martje 1881/Cornelis 1883/Marie 1885/Tjaard 1889/Jantje 1891/Vrouwtje 1901.

Cornelis Rijkeboer, landbouwer/winkelier, 18-1-1878/16-3-1958 geh. 5-3-1903 met Trijntje de Grand, geb. 1879. Het huis wordt tijdens hun bewoning geheel verbouwd, eerst het voorhuis waar weer een winkel komt en later de schuur. Het is nu Landerum 16.

Hun kinderen:

Cornelis 1903/Vrouwtje 1904/Jansje 1906/Bernardus 1909.

Landerum 16: Na het overlijden van Cees en Nienke werd het pand gekocht door Jan en Klazien Spiering-Boer. Zij waren mede-eigenaar van de kruidenierszaak in Midsland Noord, maar hadden in Landerum ook een drukkerij. Toen zij naast de winkel een nieuwe woning lieten bouwen werd Landerum 16 in 1976 verkocht aan Jan en Ans van Bilsen. Zij woonden er vele jaren, totdat ze met Louk en Els Maria Korswagen van woning ruilden (Landerum 38). Toen die naar Midsland verhuisden werden Wiebe en Hiltje Pootjes de nieuwe eigenaars.

№ 25. ~ Landerum 14

Hier stond een klein oud boerderijtje met de voorgevel naar het zuiden. Bewoners: Reltje Bos, zeeman/landbouwer 13-10-1859 overl. 10-12-1924 geh. met Aaltje Corn. Cupido (d.v. Cornelis Pieters en Grietje Jannes Kuipers), geb. 17-4-1860 overl. 17-2-1943.

Deze Aaltje liet in de jaren twintig een nieuw huis bouwen. Bij haar woonden dochter Grietje geb. 1897 en geh. met Gerrit Smit, later zeeloods te West-Terschelling.

Kinderen van Reltje Bos en Aaltje Cupido:

Cornelis 1887, geh. met Teuntje Schaap/Iemke 1888, zeeman, overl. 1930/Aaltje 1890, geh. met Pieter Haan/Jacob 1892, overl. 1893/Wijbrand 1896, overl. 1896/Grietje 1897, geh. met Gerrit Smit/Trijntje 1903/1903.

Links wachtmeester Johannes Dijkstra, hier samen met een collega en één van z’n honden die door hem werden afgericht als politiehond. Ze staan hier voor het pand Landerum 14. Links op de gevel zit het bordje met ‘groepscommandant’ (collectie Janny de Windt-Dijkstra).

Landerum 14: In de na-oorlogse jaren woonde hier o.a. de fam. Annema; dhr. Annema was voedselcommissaris. Later is dit huis jarenlang bewoond geweest door dienaren van de heilige Hermandad; twee keer woonde er de familie Johannes Dijkstra, bekend als politie Dijkstra die altijd onafscheidelijk met z’n hond naast de fiets op patrouille ging. Na zijn vertrek naar Friesland werd het een politiepost met een echt politiebureau, bemand door wachtmeester Theo Berendsen. In de zomer waren er vele gedetacheerden gehuisvest en het bureau was een houten gebouwtje in de achtertuin. Later hadden Jacques en Nel van der Wal er een pension. In december 1978 kocht Hein Klarenbeek het huis van Carla v.d. Bosch en Hein woont er samen met zijn vrouw Petra van Smeden nog steeds.

A

Deze woning was tegen nummer 26 gebouwd en is genoemd onder nummer 1. Het was een oude boerderij, bewoond door Willem Jorts Smit, koopv. kapitein 1836/1906, geh. met Geertje Tys Pals 1844/1923. In augustus 1906 is deze boerderij totaal afgebrand. Het blussen gebeurde destijds door een lange rij mannen die elkaar de emmers water toereikten vanuit de sloot van het Jakemienelandje, benoorden Landerum (volgens het veldnamenboek van Arjen Kok ligt het Jacomijnelandje ten zuiden van Landerum, op de hoek van het Landerumerburenpad en de Hornsjildeweg. red.).

Landerum 12a: betreft een nieuwe woning, gebouwd door Jaap Buren. Jaap en zijn vrouw Elske hebben er gewoond tot februari 2009, waarna zij van woning ruilden met Corrèl en Annie de Boer die op Landerum nr. 18 woonden.

№ 26. ~ Landerum 12

Woning met schuur aan de weg, voorgevel op het zuiden. Siebe Cornelis Boot, landbouwer 1850/1910 geh. 29-11-1877 met Anna Jans Roos 1848/1929. Anna J. Roos was eerder geh. met Dirk Pals, op zee gebleven. Kinderen:

Cornelis Pals, 24-10-1876/Neeke Boot 1878/Reinsje Boot 1882/Jan Boot 1884/Jacob Boot 1885/1932.

Jan Siebes Boot, stuurman/landbouwer 25-6-1884 overl. 15-3-1952 geh. met Trijntje Smit geb. 1886.

Landerum 12: Na het overlijden van Jan Boot en Nienke werd de boerderij gekocht door Jaap Haan, maar het pand is nu beter bekend als de benzinepomp van de familie Hoekstra. Sake Bosma begon hier destijds zijn garagebedrijf en verder is het huis bewoond geweest door vele ‘starters’. We noemen er enige: Floris en Gré Haan, Pieter Terpstra (de buschauffeur) met zijn gezin, Chris en Carry Zorgdrager en Egbert en Karina Zorgdrager. Het voorhuis wordt al vele jaren bewoond door Dirk en Berber Hoekstra, nu met hun vier dochters, terwijl het achtergedeelte het kantoor van het benzinestation is. In 2010 is het gehele pand gesloopt en opnieuw opgebouwd.

№ 27. ~ Landerum 10

Een oud huis, boerderij, oost-west gebouwd met de voorgevel op het oosten.

Cornelis Jans Swart geb. 1862 geh. met Lobke Iemkes Bakker had hier omstreeks 1880 een smederij (later te Midsland).

Dan bewoond door Antje Jans Cupido 1867/1951 was geh. met Sipke Bos 1867/1938, schoenmaker/molenaar. In 1900 aangekocht door:

Floris van Rees, geb. 1869 zeeman/schoenmaker en in 1893 geh. met Maartje Bloem.

Het voorhuis werd vaak verhuurd o.a. aan Cornelis Siebes Boot en ook aan de reeds bij nr. 18 genoemde kleermakersfamilie Rein Ferwerda. Het huis wordt door F. van Rees verbouwd. Kinderen:

Jan 1895/Remptje 1897/Ane 1899/Floris 1901//Martje 1903/Anna 1905/Teunis 1907/Sieke 1909/Trijn 1911/Marretje 1911/Steven 1917.

Landerum 10: Jarenlang bewoond geweest door Jaap en Dien Haan-Veltman. Jaap had hier zijn expeditiebedrijf totdat hij naar Vlieland verhuisde. Het pand werd bij garage Bosma ingelijfd en het voorhuis werd ook weer door diverse huurders bewoond. We noemen er enkele: Jacques en Nel van der Wal, Bert Zuiderveld, Carla Doeksen en Niels en Annemarie Drost.

№ 28. ~ Landerum 6

Gebouwd in 1904 door Cornelis Rijf geb. 1879 van beroep vrachtrijder geh. met Trijntje Ewouds. Zij woonden op Hornsjilde. Vertrokken in 1908 naar Texel.

Dit pand, zijnde Landerum 6, werd in 1904 of 1905 verkocht aan Willem Spanjer, zeeman/visserman/bakker, geb. in 1880 overl. in Amsterdam; geh. met Martje de Grand geb. 1881 overl. te Amsterdam. Het was voor die tijd een grote bakkerij.

De familie Spanjer vertrok in 1927 naar Amsterdam. Dan volgen perioden van verhuur van dit huis aan verschillende families.

Landerum 6: We noemen enkele van de ‘verschillende families’ die in dit huis gewoond hebben: Iemke en Trijn Kooijman-Bos (de ouders van Nel en Piet Kooijman van West) en Bertus en Christien Zorgdrager-Buren. In het achterhuis had Trinus Haan zijn boerderij. Later bewoond door Trinus en Martje Haan-van Rees en door Cees en Sylvia Haan-Suurveld. De appartementenboerderij is nu eigendom van Alex Lamain en het voorhuis wordt bewoond door Marieke de Ouden.

Martje Haan-van Rees, beter bekend als Mart van Trinus aan de oostkant van de boerderij nr. 28 aan het bussen boenen. Rechts is de achterkant van het huis van Jaap Haan (nr. 27) te zien (collectie Behouden Huys).

№ 29. ~ Landerum 8

Boerderij met voorgevel op het zuiden. Het was een boerderij met café. Bewoners omstreeks 1850 Iemke Jans Bakker, landbouwer/kooiker/caféhouder 1826/1921. Hij was geh. met Maamke (Maria) Roos 1824/1906. De bedstee was tapkast. Hier werd het Landerumer Bier gehouden. Een druk en goedlopend café.

Daarna bewoond door Willem Spanjer, zeeman 1866/1932 en geh. met Maamke Iemkes Bakker, geb. 1864, caféhoudster. Hun kinderen:

Maria 1882/Ieme 1891/Cornelia 1893/Trijntje 1896.

Landerum 8: Ook dit huis is verhuurd geweest aan verschillende families. We doen er weer een greep uit: Huib en Trijn de Hek-Smit, Geeuwke en Trijn de Vries-Cupido, Jaap en Aal Mier-de Groot, Sijbrand en Tiny Zorgdrager, Geert en Marretje Zoutman-van Rees, Steven en Tiny Brandenburg-Geel en momenteel wonen Paulien en Bram Bossini-Brandenburg er.

№ 30. ~ Landerum 4

Boerderij met gevel op het zuiden, gebouwd in 1858. Hier woonden Gerrit Andries Bos, landbouwer 1818/1857 geh. met Bartje Ariëns Roggen 1821/1895. Zij hadden tien kinderen.

De volgende bewoners, hun zoon Gerrit Gerrits Bos 1858/1914 arbeider en geh. met Helena Smit 1865/1927. Hun kinderen:

Trijntje 1888 geh. met Gerrit C. Bos landbouwer te Midsland, en Jacoba geb. 1892 overl. 1906.

Dan wordt het huis gekocht door Willem Spanjer (eigenaar van nr. 28 die er nooit heeft gewoond).

In 1925 gekocht door Trinus Haan, geb. 1899 vrachtrijder/boer, geh. 19-11-1925 met Martje van Rees geb. 7-9-1903. Hun schuur was voor opslag, alsook garage.

Hun kinderen:

Jacob 1926/Maartje 1930/Jan 1933/Floris 1945/Cornelis 1945.

Landerum 4 is jaren bewoond geweest door Martje Haan-van Rees en is nu eigendom van Alex Lamain.

Landerum aan de westzijde waar Willem Bos aan het maaien is. Vooraan het huis van Bram en Paulien Bossini en rechts met voorhuis de boerderij waar later Cees Haan en Sylvia woonden (collectie Behouden Huys)

einde